در شرایط بحرانی مانند جنگ، حملات سایبری گسترده و اختلالات فیزیکی در مراکز داده، فرآیند بازیابی اطلاعات (Disaster Recovery) به‌عنوان یکی از حیاتی‌ترین اجزای فناوری اطلاعات، نیازمند دقت و برنامه‌ریزی دقیق است. اشتباهات رایج در این فرآیند می‌توانند منجر به از دست رفتن داده‌های حیاتی، افزایش زمان بازیابی و خسارات مالی شوند. در ادامه، به بررسی ۱۰ خطای رایج در فرآیند بازیابی اطلاعات و راهکارهای اجتناب از آن‌ها می‌پردازیم:
راهنمای مطالعه
1. عدم تست منظم پشتیبان‌ها
خطا: بسیاری از سازمان‌ها پس از تهیه پشتیبان، فرآیند بازیابی را تست نمی‌کنند.
راهکار: تست منظم بازیابی از پشتیبان‌ها برای اطمینان از صحت و کارایی آن‌ها ضروری است. این تست‌ها باید شامل سناریوهای مختلفی باشند تا در زمان بحران، اطمینان حاصل شود که بازیابی به‌درستی انجام می‌شود.
2. تکیه صرف بر پشتیبان‌های محلی
خطا: ذخیره‌سازی پشتیبان‌ها فقط در محل سازمان، در صورت وقوع حوادث فیزیکی مانند آتش‌سوزی یا سیل، می‌تواند منجر به از دست رفتن کامل داده‌ها شود.
راهکار: استفاده از استراتژی ۳-۲-۱: داشتن ۳ نسخه از داده‌ها، ذخیره‌سازی در ۲ رسانه مختلف و نگهداری ۱ نسخه در مکان خارج از سایت اصلی.
3. عدم تعیین اهداف بازیابی (RTO و RPO)
خطا: عدم تعیین زمان بازیابی (RTO) و نقطه بازیابی (RPO) می‌تواند منجر به عدم هماهنگی در فرآیند بازیابی شود.
راهکار: تعیین دقیق RTO و RPO برای هر سرویس حیاتی، به‌منظور برنامه‌ریزی مؤثر برای بازیابی و تخصیص منابع مناسب.
4. عدم آموزش کارکنان در مورد فرآیند بازیابی
خطا: کارکنانی که با فرآیندهای بازیابی آشنا نیستند، در زمان بحران نمی‌توانند به‌درستی عمل کنند.
راهکار: برگزاری دوره‌های آموزشی منظم برای کارکنان در مورد فرآیندهای بازیابی و نقش آن‌ها در این فرآیند.
5. عدم به‌روزرسانی منظم برنامه بازیابی
خطا: برنامه‌های بازیابی که به‌روزرسانی نمی‌شوند، ممکن است با تغییرات زیرساختی یا نرم‌افزاری ناسازگار باشند.
راهکار: بازبینی و به‌روزرسانی منظم برنامه‌های بازیابی به‌منظور تطبیق با تغییرات فناوری و نیازهای سازمان.
6. عدم مستندسازی دقیق فرآیندهای بازیابی
خطا: نبود مستندات دقیق از فرآیندهای بازیابی می‌تواند در زمان بحران منجر به سردرگمی و تأخیر شود.
راهکار: تهیه مستندات جامع از تمامی مراحل بازیابی، شامل دستورالعمل‌ها، نقش‌ها و مسئولیت‌ها، و نگهداری آن‌ها در مکان‌های قابل‌دسترسی.
7. استفاده از نرم‌افزارهای پشتیبان‌گیری نامناسب
خطا: استفاده از نرم‌افزارهایی که با زیرساخت سازمان سازگار نیستند یا قابلیت‌های لازم را ندارند، می‌تواند فرآیند بازیابی را مختل کند.
راهکار: انتخاب نرم‌افزارهای پشتیبان‌گیری معتبر و سازگار با زیرساخت سازمان، و بررسی منظم عملکرد آن‌ها.
8. عدم توجه به امنیت پشتیبان‌ها
خطا: پشتیبان‌هایی که به‌درستی محافظت نمی‌شوند، می‌توانند هدف حملات سایبری قرار گیرند.
راهکار: استفاده از رمزنگاری برای پشتیبان‌ها، محدود کردن دسترسی به آن‌ها و نگهداری در مکان‌های امن.
9. عدم هماهنگی بین تیم‌های مختلف
خطا: عدم هماهنگی بین تیم‌های فناوری اطلاعات، امنیت و مدیریت می‌تواند منجر به تأخیر در بازیابی شود.
راهکار: ایجاد ساختارهای ارتباطی مؤثر بین تیم‌ها و تعیین نقش‌ها و مسئولیت‌های مشخص برای هر تیم در فرآیند بازیابی.
10. عدم در نظر گرفتن سناریوهای مختلف بحران
خطا: برنامه‌های بازیابی که فقط برای یک نوع بحران طراحی شده‌اند، در مواجهه با سایر سناریوها ناکارآمد خواهند بود.
راهکار: تدوین برنامه‌های بازیابی برای سناریوهای مختلف، از جمله حملات سایبری، بلایای طبیعی و اختلالات فنی.
جمع‌بندی
فرآیند بازیابی اطلاعات در شرایط بحرانی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، آموزش مستمر و استفاده از ابزارهای مناسب است. با شناسایی و اجتناب از اشتباهات رایج، سازمان‌ها می‌توانند از داده‌های حیاتی خود محافظت کرده و در مواجهه با بحران‌ها، عملکرد پایدار خود را حفظ کنند.