در دنیای امروز که وابستگی به اینترنت و زیرساختهای دیجیتال به طور فزایندهای در حال افزایش است، امنیت سایبری به دغدغهای حیاتی برای دولتها، سازمانها و افراد تبدیل شده است. مراکز CERT (تیمهای واکنش به رخدادهای امنیتی کامپیوتری) نقشی کلیدی در این زمینه ایفا میکنند و به عنوان خط مقدم دفاع در برابر تهدیدات سایبری عمل میکنند.
نقش مراکز CERT در کشورها:
1. شناسایی و ردیابی تهدیدات: مراکز CERT به طور مداوم فعالیتهای آنلاین را رصد میکنند تا بدافزارها، هکرها و سایر تهدیدات سایبری را شناسایی کنند.
2. تجزیه و تحلیل و هشدار: این مراکز اطلاعات مربوط به تهدیدات را تجزیه و تحلیل میکنند و هشدارهای لازم را به ذینفعان مربوطه مانند سازمانها، ISPها و کاربران نهایی صادر میکنند.
3. ارائه راهنمایی و پشتیبانی: در صورت وقوع حملات سایبری، مراکز CERT راهنمایی و پشتیبانی لازم را برای مهار و بازیابی سیستمهای آسیبدیده ارائه میکنند.
4. ظرفیتسازی و آگاهیرسانی: این مراکز با برگزاری دورههای آموزشی و انتشار محتوای آموزشی، به ارتقای سطح آگاهی و دانش عمومی در زمینه امنیت سایبری کمک میکنند.
اهمیت مراکز CERT:
کاهش خسارات ناشی از حملات سایبری: با شناسایی و خنثی کردن تهدیدات به موقع، مراکز CERT میتوانند از بروز خسارات مالی، عملیاتی و reputational جلوگیری کنند.
حفظ ثبات و امنیت ملی: زیرساختهای حیاتی مانند شبکههای برق، سیستمهای مالی و مراکز دولتی به طور فزایندهای به اینترنت وابسته هستند. حملات سایبری به این زیرساختها میتواند ثبات و امنیت ملی را به خطر اندازد. مراکز CERT با محافظت از این زیرساختها در برابر تهدیدات سایبری، به حفظ ثبات و امنیت ملی کمک میکنند.
افزایش اعتماد به نفس در استفاده از فناوری: با اطمینان از اینکه کاربران میتوانند با خیال راحت از اینترنت استفاده کنند، مراکز CERT به افزایش اعتماد به نفس در استفاده از فناوری کمک میکنند.
وظایف مراکز CERT:
جمعآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات امنیتی: این شامل اطلاعات مربوط به تهدیدات جدید، آسیبپذیریها و راه حلها میشود.
انتشار هشدارها و توصیهها: این هشدارها ذینفعان را از تهدیدات جدید و نحوه محافظت از خود آگاه میکند.
ارائه پشتیبانی به قربانیان حملات سایبری: این شامل کمک به آنها در پاکسازی سیستمهای خود، بازیابی دادهها و جلوگیری از حملات بیشتر میشود.
همکاری با سایر سازمانها: این شامل به اشتراک گذاشتن اطلاعات و همکاری در تحقیقات و پاسخ به تهدیدات میشود.
مهمترین مراکز CERT:
مرکز CERT/CC: مرکز هماهنگی تیمهای واکنش به رخدادهای کامپیوتری (CERT/CC) در دانشگاه Carnegie Mellon ایالات متحده مستقر است و به عنوان قدیمیترین و شناختهشدهترین مرکز CERT در جهان شناخته میشود.
مرکز Europol EC3: این مرکز که در هلند مستقر است، به عنوان نقطه کانونی تبادل اطلاعات و همکاری بین آژانسهای اجرای قانون در اروپا در زمینه جرایم سایبری عمل میکند.
مرکز JPCERT/CC: مرکز واکنش به رخدادهای کامپیوتری ژاپن (JPCERT/CC) مسئول هماهنگی فعالیتهای CERT در ژاپن و ارائه پشتیبانی به سازمانهای ژاپنی در برابر تهدیدات سایبری است.
مرکز CERT USA: آژانس امنیت سایبری آمریکا (cisa.gov) یکی از مهم ترین مراکز CERT در بین کشورهای جهان است که وظایف متعددی را بر عهده دارد.
در ایران، مرکز ماهر (cert.ir) (مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانهای) به عنوان مرکز ملی CERT فعالیت میکند.